European Central Bank หรือธนาคารกลางแห่งยุโรป เป็นธนาคารกลางของยูโรรวมทั้งเป็นผู้กำหนดเรื่องยูโรโซน โดยมีสมาชิกทั้งหมด 19 รัฐสมาชิก European Central Bank จัดเป็น 1 ใน 4 ธนาคารกลางแห่งสำคัญที่สุดของโลก และเป็น 1 ใน 7 สถาบันของสหภาพยุโรป ตามบัญญัติสนธิสัญญาของสหภาพยุโรป โดยทุนเรือนหุ้นธนาคารกลางยุโรป อยู่ในการดูแลของธนาคารกลางแห่งรัฐสมาชิกทั้ง 28 ของ EU นอกจากนี้ European Central Bank ยังมีเงินทุนสำรองมูลค่ากว่า 5.26 แสนล้านยูโร
European Central Bank ก่อตั้งขึ้นอย่างเป็นทางการในปี ค.ศ. 1998 ตามสนธิสัญญา Amsterdam มีสำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ ณ นคร Frankfurt ประเทศเยอรมนี ซึ่งได้รับการจัดตั้งขึ้นมา เพื่อแทน European Monetary Institute โดยสถาบันการเงินตราแห่งยุโรปนี้ ได้รับการจัดตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1994 เพื่อใช้ดำเนินการตามแบบแผนการขั้นที่ 2 ของสหภาพเศรษฐกิจและเงินตรา ในเรื่องของการเตรียมวางระบบรวมทั้งสร้างสร้างการจัดการทางธุรกรรมสำหรับเพื่อใช้กับสกุลเงินยูโรซึ่งมีแผนจะประกาศใช้อย่างเป็นทางการ หลังจากจัดตั้งธนาคารกลางยุโรปได้ 6 เดือน ต่อมาก็ได้มีการประกาศใช้งานสกุลเงินยูโร ในวันที่ 1 มกราคม ค.ศ. 1999 เหตุการณ์ในครั้งนี้จัดเป็นการเดินทางเข้าสู่แผนการขั้นที่ 3 แห่งสหภาพเศรษฐกิจและเงินตรา
ถึงแม้ว่า European central bank จะอยู่ภายใต้กฎหมายของยุโรปโดยตรงก็ตาม แต่อย่างไรก็มีการดำเงินงานในลักษณะรูปแบบบริษัท ที่มีทุนจดทะเบียนในตอนแรกประมาณ 5 พันล้านยูโร จากบันทึกรายงานของปี ค.ศ. 2015 ผลปรากฏว่าหุ้นสามัญประมาณร้อยละ 70 ของธนาคาร มีรัฐสมาชิกเป็นผู้ถือครอง ส่วนอีกร้อยละ 30 ได้มีรัฐนอกสหภาพยุโรปเป็นผู้ถือครอง ส่วนประเทศที่มีการถือหุ้นใหญ่ที่สุดจำนวน 5 อันดับแรก ได้แก่
- เยอรมนี ร้อยละ 18
- ฝรั่งเศส ร้อยละ 2
- อังกฤษ ร้อยละ 6
- อิตาลี ร้อยละ 3
- สเปน ร้อยละ 8 โดยหุ้นสามัญเหล่านี้ ไม่อาจโอนหรือใช้เป็นหลักทรัพย์ค้ำประกันใดๆได้เลย
นอกจากนี้ European central bank ยังปราศจาการแทรกแซงทางการเมืองใดๆ เพราะมีงบประมาณเป็นของตัวเองที่แยกมาจาก สหภาพยุโรป ต้องไม่พยายามแสวงหาอำนาจเป็นของตนเอง ส่วนทางสหภาพยุโรปก็ต้องไม่เข้ามาแทรกแซง รวมทั้งเคารพการตัดสินใจของ European central bank ในเรื่องของการออกแบบ European central bank มีต้นแบบมาจาก Bundesbank ของเยอรมนี โดยเฉพาะในเรื่องของความเป็นอิสระจากการถูกควบคุมทางการเมืองผ่านการปกครองจากสภาและคณะกรรมการ อีกทั้งยังมีสภาสามัญเป็นของตัวเองอีกด้วย
สรุปแล้วหน้าที่หลักอันแท้จริงของ European central bank คือ
คอยจัดการกับการจัดการกับภาวะเงินเฟ้อ รวมทั้งมีหน้าที่รักษาอันตราเงินเฟ้อประจำปี โดยมีเป้าหมายคือ ไม่เกิน 2 %/ปี